Misschien herken je het wel: die constante aandrang om naar de wc te moeten. Je leeft met de angst dat je de deur niet uit kunt zonder voortdurend te denken aan het dichtstbijzijnde toilet. Het is frustrerend, beperkend, en helaas komt het veel vaker voor dan je denkt. Maar er is goed nieuws. Er zijn oplossingen die verder gaan dan de gebruikelijke medicijnen en oefeningen. In dit blog leg ik uit wat een overactieve blaas is en welke symptomen erbij horen. Daarnaast ontdek je waarom het probleem niet alleen in je blaas zit, maar vooral in je brein.
Wat is een Overactieve Blaas?
Een overactieve blaas zorgt ervoor dat je vaker dan normaal het gevoel hebt naar de wc te moeten, vaak zonder volle blaas. Dit kan samengaan met een drukkend gevoel of een plotselinge, intense aandrang om te plassen. Het grote verschil tussen een overactieve blaas en urge-incontinentie is dat er bij een overactieve blaas geen urineverlies is. Bij urge-incontinentie bereik je het toilet niet op tijd, waardoor je urine verliest.
Heb je een overactieve blaas? Dan ben je niet de enige. Zo’n 11% van de bevolking heeft een overactieve blaas. Het komt voor bij mannen en vrouwen en het komt vaker voor naarmate je ouder wordt.
Symptomen van een Overactieve Blaas
Laten we de belangrijkste symptomen van een overactieve blaas doornemen:
- Je voelt vaak aandrang om te plassen, zelfs als je blaas nog niet vol is. Plasjes van 50 tot 100 ml zijn eerder regel dan uitzondering.
- Sommige mensen moeten er ’s nachts twee keer of vaker uit om te plassen.
- Je doet ook vaak voorzorgsplasjes, wat betekent dat je naar het toilet gaat zonder dat je eigenlijk aandrang hebt. Dit worden ook wel zenuwplasjes genoemd.
- Bij urge-incontinentie verlies je ongewenst urine vlak voordat je het toilet bereikt.
Overactieve Blaas: Niet Alleen een Blaasprobleem, maar ook een Breinprobleem
Een overactieve blaas is meestal niet een probleem van de blaas zelf. De oorzaak ligt vaak in een overactief brein. Je blaas en plasbuis sturen constant signalen naar de hersenen, zelfs bij een lichte vulling van de blaas.
Onderzoek laat zien dat hersengebieden zoals de insula en de cortex cingularis anterior (de CCA) belangrijk zijn bij vaak plassen. Bij mensen met een overactieve blaas reageren deze hersengebieden overdreven sterk op de signalen van de blaas. Wanneer er 50 ml urine in je blaas zit, geeft het CCA aan dat er 500 ml is en dat je dringend moet plassen. Je bent er dus ook van overtuigd dat je blaas vol zit. Hoe frustrerend is het dan dat je maar een klein beetje plast.
Emotionele Invloed: Stress en Angst
Er is nog een belangrijk aspect dat een rol speelt: emoties. Angst en stress kunnen de manier waarop je hersenen reageren op blaassignalen sterk beïnvloeden. Het limbisch systeem neemt je emoties mee in de beslissing of er moet worden geplast.
Dit betekent dat stress en angst letterlijk je blaasklachten kunnen verergeren, wat leidt tot een vicieuze cirkel. Het gevoel van angst veroorzaakt de aandrang, en de aandrang leidt weer tot meer spanning. Ook dit is door wetenschappelijk onderzoek aangetoond.
Ook neemt het limbisch systeem eerdere ervaringen mee. Als je ooit dringend moest plassen in de trein en het bijna misging, krijg je bij volgende reizen vaak aandrang.
Het derde waar je limbisch systeem rekening mee houdt, is je omgeving. Daarom voel je vaak sterke aandrang wanneer je de straat inrijdt, de sleutel in de voordeur steekt of langs een wc in de stad loopt.
Het zijn dus twee gebieden in je brein die zorgen voor de klachten van een overactieve blaas. Ze reageren allebei te sterk op signalen uit de blaas, jouw emoties en de omgeving.
Waarom Traditionele Oplossingen Niet Altijd Werken bij Overactieve Blaas
Veel behandelingen richten zich op het trainen van de overactieve blaas zelf: uitstellen, wekker zetten, of bekkenbodemoefeningen. Maar de oorzaak ligt niet in de blaas, het zit, zoals je nu weet, in je automatische brein. Zet je de wekker om het plassen uit te stellen, dan kan je brein in paniek raken en meer plassignalen geven. Bekkenbodemoefeningen richten zich op de spieren, terwijl het probleem in de communicatie tussen je blaas en brein zit. Daarom werken deze methoden voor veel mensen niet of zelfs averechts.
Train je brein voor rust in je blaas
Nu vraag je je misschien af: wat kan ik dan wel doen? Het goede nieuws is dat je je brein kunt hertrainen. Dit heet neuroplasticiteit: het vermogen van je hersenen om te veranderen en zich aan te passen. Gebruik de juiste technieken om de hersengebieden die te gevoelig zijn voor blaassignalen, weer te kalmeren. Je kunt je automatische brein kalmeren, zodat je minder vaak naar het toilet hoeft.
Herken jij jezelf in deze klachten? Wil je meer leren over hoe je jouw brein kunt trainen om weer controle te krijgen over je blaas? Kijk dan verder voor meer diepgaande artikelen en praktische tips. Samen kunnen we werken aan meer rust in je blaas – en vrijheid in je leven.
Vind hier meer blogs over overactieve blaas en urge incontinentie
Literatuur:
- Griffiths (2008) Blaascontrole, aandrang en urge-incontinentie: bewijs uit functionele hersenbeeldvorming
- Ketai (2016) Urge-incontinentie en het interoceptieve netwerk: een functionele MRI-studie
- Smith (2018) Begrip van overactieve blaas en urge-incontinentie: Wat heeft het brein ermee te maken?
Meer lezen over urge incontinentie en overactieve blaas?
- Ervaringen met een overactieve blaas en urge incontinentie
- Hoe Vaak Plassen ’s Nachts is Normaal?
- Rust in je overprikkelde blaas of gevoelige blaas? Het kan!
- Werkt een blaastraining bij een overactieve blaas?
- Vaak plassen – welke tips helpen (niet)?
- Urge incontinentie na hersenbloeding: Dweilen met open kraan?
- Minder Plassen, Meer Leven: Aandrang tot Plassen Verminderen
- “De aandrang maakte me radeloos”
- Aanvraag e-boek Rust in je blaas