Over bekkenbodemspieren en urineverlies

Bekkenbodemklachten, doordat stress zorgt voor gespannen bekkenbodemspieren. Of problemen met urineverlies door een verzwakte bekkenbodem. En 5 mythes over je bekkenbodem die worden ontkracht. 

Dat lees je in dit interview met dr. Erna Beers in Santé nummer 9 van september 2021.

Tekst: Lynn van der Vegt van Lettercheck

Niet meer van huis kunnen zonder inlegkruisje, want twee keer niezen en het is weer raak. Ruim 760.000 vrouwen in Nederland hebben last van ongewild urineverlies. Hoort het er gewoon bij of kun je er iets aan doen? 

Op de trampoline met je kinderen? Een no-go

Een stevige verkoudheid (of hooikoorts) en urineverlies: het is geen topcombinatie. En touwtjespringen of op de trampoline met je kinderen is al helemaal een no-go. Ik kan erover meepraten. Sinds mijn bevallingen ben ik twee prachtige kinderen rijker – een subtotaalruptuur en bijbehorende stressincontinentie kreeg ik er gratis bij.

Die stressincontinentie, of ook wel ‘ongewenst urineverlies bij plotselinge druk in de buikholte’, was bij mij een typisch gevalletje verzwakte bekkenbodemspieren. En dus kreeg ik van de bekkenfysiotherapeut oefeningen om die spieren te versterken.

Tien weken lang voerde ik de oefeningen trouw uit: drietrapslift omhoog (aanspannen), vasthouden en weer terug naar de benedenverdieping (ontspannen). Het resultaat? Nihil. Ook daarna hield ik het bij een niesbui of andere krachtinspanning niet droog. Ik ben niet de enige vrouw die kampt met ongewild urineverlies. Ruim 760.000 vrouwen in Nederland hebben er last van. Vaak denken ze dat ze er maar mee moeten leren leven.

 

In reclames wordt vaak gezegd dat ongelukjes erbij horen. Terwijl dat niet zo is.

 

Dat het iets is wat er eenvoudigweg bij hoort als je bent bevallen of in de overgang komt. Maar is dat wel zo? Arts, klinisch farmacoloog en seksuoloog Erna Beers meent van niet. “Mijn haren gaan altijd overeind staan bij reclames waarin wordt gezegd dat ‘ongelukjes’ er nu eenmaal bij horen. Ze geven vrouwen het idee dat je er niets aan kunt doen. Terwijl dat niet zo is.”

Wist je dat…

… westerse vrouwen vaker te strak gespannen (overactieve) bekkenbodemspieren hebben dan een zwakke bekkenbodem?
Wij leven te veel in ons hoofd, zitten te veel, bewegen te weinig, we spannen te vaak onnodig onze buikspieren aan en hebben een verkeerde zithouding op de wc. Gehurkt zitten, met je knieën hoger dan je heupen en je voeten wijd uit elkaar, is beter voor plassen én poepen.

Overactieve spieren

Reclames en media geven een verkeerd beeld van bekkenbodemproblemen, meent Beers. Zo wordt vaak gedacht dat je er pas last van krijgt na een bevalling of dat urineverlies een ouderdomskwaal is, maar het komt op alle leeftijden voor. “En niet alleen bij vrouwen, ook ruim 200.000 mannen hebben er last van. Daarnaast is het een misvatting dat incontinentie alleen wordt veroorzaakt door verzwakte bekkenbodemspieren. 

Gespannen bekkenbodemspieren door stress

Veel vaker zijn overactieve spieren juist de aanstichter. Door stress, nare ervaringen, angst of pijn span je vaak ongemerkt je bekkenbodemspieren aan. Die spieren ondersteunen de organen in het bekken en vangen de druk op die in de buik ontstaat, bijvoorbeeld als je hoest, niest, lacht, springt of beweegt. Als je bekkenbodemspieren al helemaal aangespannen zijn, kun je ze bij die drukverhoging niet nóg verder aanspannen. Met urineverlies als gevolg.”

“Stress slaat op je bekkenbodemspieren”

Het verbaast Beers dan ook niet dat de spierversterkende oefeningen bij mij niet het gewenste effect hadden. “Zulke oefeningen waarbij je ‘tegen de lucht in’ samenknijpt, helpen maar bij 35 procent van de mensen. En stop je ermee, dan komen je klachten terug.” Beers somt op wat er dan meestal gebeurt. “Helpen de standaard spierversterkende oefeningen niet, dan krijgen vrouwen vaak een vaginaal pessarium voorgeschreven. Helaas werkt dat ook niet bij iedereen en het echte probleem los je er niet mee op.
Je bekken­bodemspieren blijven zwak of juist overactief.

Zijn je klachten te ernstig voor een pessarium, dan kun je een bandje om je blaashals laten plaatsen. In 80 tot 85 procent van de gevallen werkt zo’n operatie, maar bijna een vijfde van de mensen houdt na de operatie klachten. En regelmatig verergeren die zelfs.”

Wist je dat…

… je buik inhouden funest is voor je bekkenbodem? Als je je buikspieren aanspant, doen die van je bekkenbodem automatisch mee. Een paar minuten buikspieroefeningen per dag doen is dus geen probleem, maar als je 24/7 je buik aanspant, raken je bekkenbodemspieren te strak gespannen.

Te zwak of te strak?

De bekkenbodemspieren kun je vergelijken met een trampoline. Te strak gespannen kun je er niets mee, te slap evenmin.

Te zwak?

Dan kun je klachten krijgen als stressincontinentie en verzakkingen van bijvoorbeeld de baarmoeder, darmen en/of blaas, een zwakker orgasme of doof gevoel in de vagina. Jouwbekkentherapeut.nl is niet Stop Urineverlies Nu.

 Oorzaken:

  • zwangerschap en bevalling
  • overgang
  • zwaar lichamelijk werk
  • overgewicht
  • te weinig bewust gebruik

Te strak?

Dan kun je klachten krijgen als buikpijn, moeite met plassen, obstipatie, stressincontinentie, pijn bij het vrijen, klachten aan de heupen of lage rugpijn. Vooral jonge vrouwen hebben vaak overactieve bekkenbodemspieren.

 

Oorzaken:

  • stress
  • angst
  • negatieve seksuele ervaringen
  • buik inhouden
  • scheefstand van het bekken
  • pijn

Wist je dat…

… bekkenbodemspieren hetzelfde reageren op stress als je kaken en schouders? Je lijf spant de spieren automatisch aan en zet ze vast. Stress zorgt voor gespannen bekkenbodemspieren.

Trainen met weerstand

Met het stempel ‘uitbehandeld’ ontstaat ten onrechte het idee dat ongewild urineverlies erbij hoort, meent Beers. Want er bestaat wél een doeltreffende aanpak en daarvoor hoef je niet op de operatietafel te liggen. Nieuw is die aanpak niet. Sterker nog, hij is al duizenden jaren oud.

Beers: “De taoïsten in China wisten vijfduizend jaar geleden al dat je je bekken­bodemspieren sterker maakt door ze te trainen met weerstand. Logisch eigenlijk – denk maar aan de weerstandsbanden die je in de sportschool gebruikt. Maar in het Westen vinden we dat ongemakkelijk, misschien omdat je iets moet inbrengen in de vagina.”

 

Voor een doeltreffende aanpak hoef je niet eens op de operatietafel te liggen.

 

Gelukkig kun je je bekkenbodemspieren ook gewoon thuis trainen. Weerstand is belangrijk, om coördinatie en kracht te ontwikkelen. Die weerstand krijg je door een natuurstenen eitje in je vagina, waarmee je oefeningen doet. “Want alleen maar zo lang mogelijk dragen, is juist erg slecht”, waarschuwt Beers. Daarnaast moeten de spieren flexibel worden, zodat ze klappen van de trampoline, maar ook van niezen en hoesten kunnen opvangen.

Beers ontwikkelde een complete training waarmee vrouwen hun urineverlies bij inspanning stoppen: de SUN training (Stop Urineverlies Nu – Stopurineverliesnu.nl).

De training is geen quickfix, benadrukt Beers. “Je oefent echt een aantal maanden. Sommige vrouwen zijn na acht weken van hun klachten af, bij anderen duurt het wel acht maanden. De methode is dus intensief, maar hij is ook éffectief: 90 tot 95 procent van de vrouwen zijn daarna van hun klachten af.”

Ik kijk naar buiten, de zon schijnt. “Ga je mee op de trampoline?” vraagt mijn dochter hoopvol. Stel dat ik dat volgend jaar weer zou kunnen, mijmer ik. “Daar moet mama nog even een training voor volgen.”

5 hardnekkige mythes

Mythe 1: bekkenbodemklachten horen bij ouderdom

Bekkenbodemklachten horen bij ouderdom

Kinderen, pubers, volwassenen: iedereen kan bekkenbodem-klachten krijgen.

Mythe 2: Urineverlies komt altijd door te zwakke bekkenbodemspieren.

Als je last hebt van ongewenst urineverlies, komt dat altijd door te zwakke bekkenbodemspieren

Zeker zo vaak gaat het om overactieve bekken­bodemspieren. Je krijgt gespannen bekkenbodemspieren door o.a. stress.

Mythe 3: continu aanspannen is goed voor je bekkenbodem

Hoe vaker je je bekkenbodem aanspant, hoe beter

Continu aanspannen werkt juist averechts. Voldoende ontspannen is erg belangrijk voor een flexibele bekkenbodem.

Mythe 4: bekkenbodemklachten heb je voor altijd

Heb je bekkenbodem-klachten, dan kom je er nooit meer vanaf

Door te trainen met weerstand en met de juiste technieken, kom je volgens arts Erna Beers bijna altijd van je klachten af. Zelfs wanneer een (operatief geplaatst) bandje niet helpt.

Mythe 5: Voor altijd bekkenbodemoefeningen doen. (Feit: Stress slaat op bekkenbodem.)

Oefeningen voor je bekkenbodem-spieren moet je je hele leven blijven doen

Zodra je geen urine­verlies meer hebt na de weerstandsoefeningen, kun je stoppen met trainen. Je bekkenbodem hoeft tenslotte geen sixpack te worden.

|

"Ik ging het tillen van mijn kind vermijden"

Floor (37): “Ik had urineverlies bij het hardlopen, bij niezen, na een dag werken en thuis bij de kinderen, omdat ik mijn jongste nog moest tillen. Dat tillen ging ik vermijden, omdat ik geen inlegkruisje wilde gebruiken. Na mijn bevallingen ging ik naar een bekkenfysiotherapeut. En na negen maanden oefenen mat hij hoe sterk mijn bekkenbodemspieren waren: geen enkele vooruitgang. Hij zei dat ik me dan maar moest laten opereren. Voordat ik daarvoor zou kiezen, wilde ik eerst de SUN training van Erna Beers proberen, via Stopurineverliesnu.nl. Erna heeft een goed doordacht programma opgezet, met oefeningen voor je bekkenbodem, maar ook de rest van je lijf en je hoofd. Daarnaast vind ik het waardevol dat je persoonlijk vragen aan haar kunt stellen.

Toen ik vier weken bezig was met de SUN training, ging ik opnieuw naar de bekkenfysio. Mijn kracht was verdubbeld! Ik verloor nog steeds urine, maar nu vond ik het veel makkelijker om te oefenen, omdat ik wist: het heeft echt zin. Inmiddels heb ik geen urineverlies meer. Eindelijk, na zes jaar, kan ik mijn kind weer tillen.”

Herken jij jezelf in de bekkenbodemklachten?

We praten niet zo vaak over bekkenbodemklachten. Misschien ben je jezelf niet eens bewust van je spieren van de bekkenbodem. Toch spelen ze een grote rol in je dagelijks leven. Verschillende organen werken minder goed bij een gespannen bekkenbodem. Door bijvoorbeeld stress die slaat op je bekkenbodem. Je las al dat je problemen met plassen kunt krijgen, maar dus ook ongewild verlies van urine.

Je bekkenbodem laat via de sluitspieren urine én ontlasting door. Gespannen bekkenbodemspieren leiden dus ook tot harde ontlasting of obstipatie, omdat je darmen zich minder goed kunnen legen.

Zwakke bekkenbodemspieren geven ook bekkenbodemklachten, zoals je hierboven kon lezen.

Je bekkenbodemspieren gezond maken is goed mogelijk. Heldere uitleg en praktische tips vind je in het e-boek 8 tips voor gezonde bekkenbodemspieren. Dr. Erna Beers legt in duidelijke taal uit wat de oorzaken en de gevolgen zijn van bekkenbodemklachten. Voor nog geen tientje voor altijd in jouw bezit. Klik op de knop om te bestellen.

Klik op de knop en lees snel verder hoe de SUN training jou kan helpen:

Het hele interview met Floor, en waarom ze eerst dacht dat Erna Beers een oplichter was, lees je hier.

 

Wil je weten wat anderen van de SUN training vinden? Kijk maar eens bij de uitgebreide reviews over de SUN training.